Коми кывтӧдӧм

Кывйитӧд — сёрӧн артмӧм кывсикас. Урал да фин-угор подув кывъясын синтаксис боксянь сложнӧй тэчасъяс абу вӧлӧмаӧсь. Ӧти кыв дінӧ мӧд кыв либӧ ӧти сёрникузя дінӧ мӧд сёрникузя содтыссьӧ вӧлӧм кывйитӧдъястӧг; сійӧ вежӧртассӧ, мый петкӧдлӧ ӧні кывйитӧд, тӧдчӧдӧ вӧлӧм шуанногыс. Кывйитӧд коми кывйын, мукӧд фин-угор кывъясын моз жӧ, заводитӧ сӧвмыны гижӧда кыв сӧвмӧмкӧд тшӧтш, кор лоӧ […]

Кывйитӧд — отсасян кывсикас, коді петкӧдлӧ сёрникузялӧн членъяскостса, сложнӧй сёрникузялӧн юкӧнъяскостса да сложнӧй синтаксическӧй тэчаслӧн асшӧр сёрникузяяскостса йитӧдъяс. Кывйитӧдъяс кывбӧръяс моз жӧ тӧдчӧдӧны кывъяскостса уна пӧлӧс йитӧд. Но кывбӧръяс кӧ йитӧны торъякывъяс (эмакывъяс, лыдакывъяс, нимвежтасъяс) мукӧд кывъяскӧд, кывйитӧдъяс йитӧны синтаксис единицаяс: а) сёрникузялысь членъяс: Сэні вӧліны и томиник нывъяс, и челядя нывбабаяс, и гора гӧлӧса […]

Автор: Попова Э. Н. Небӧгса йӧзӧдӧм: Ӧнія коми кыв. Морфология. Сыктывкар, 2000. Лб. 519-524. Тэчасног серти сёрникосткывъяс юксьӧны подув да артмӧмаяс (кытчӧ пырӧны и тэчаса сёрникосткывъяс) вылӧ. Подув сёрникосткывъяс артмӧмаӧсь: ӧти гора шыысь: а!, о!, у!, э! кык или некымын шыысь: ай!, ом!, эм!, ак!, ок!, ук!, эк!, ик!,уф!, но!, фу!, ау!, ого!, ага!, экма!, […]

Автор: Попова Э. Н. Небӧгса йӧзӧдӧм: Ӧнія коми кыв. Морфология. Сыктывкар, 2000. Лб. 519-524. Сёрникосткыв вермӧ лоны сёрникузяӧн либӧ петкӧдчыны сёрникузя тэчасын, но век сулалӧ аслас местаын. Синтаксис тэчасын сёрникосткывъяс мукӧд кывъяскӧд йитчӧны шуанног отсӧгӧн. Сёрникосткывъяслӧн эм асланыс сӧвман вын, коді петӧ сёрникузялӧн синтаксическӧй тэчаскӧд налӧн топыд йитӧдысь. Ӧткымын сёрникосткыв вермӧ йитчыны мукӧд кывсикасъяскӧд синтаксис […]

Автор: Попова Э. Н. Небӧгса йӧзӧдӧм: Ӧнія коми кыв. Морфология. Сыктывкар, 2000. Лб. 519-524. Шы сетан сёрникосткывъяс петкӧдлӧны вӧр-валысь, уджалігӧн уджалан кӧлуйлысь шыяс, пемӧсъяслысь да лэбачьяслысь горзӧм, мортлысь шыяс, кодъяс тӧдчӧдӧны вежӧр да вир-яйлысь кылӧм (психо-физиологическӧй реакция), ӧткымын збыльвывса лоӧмтор вылӧ да с. в. Шуам, вӧр-валысь шыяс: сярк-сярк (гымлӧн чорыда йиркнитӧм), мурр (гымлӧн муркйӧдлӧм), журрр […]

Автор: Попова Э. Н. Небӧгса йӧзӧдӧм: Ӧнія коми кыв. Морфология. Сыктывкар, 2000. Лб. 519-524. Сёрникосткывъяслӧн нимтан (номинативнӧй) функцияыс абу, найӧ оз нимтыны ни эмтор, ни признак, оз индыны на вылӧ, а тӧдчӧдӧны аслыссикас сёрни шыяс, кодъяс пыр петкӧдчӧны мортлӧн пытшкӧсса тӧжд, сьӧлӧмкылӧм, кӧсйӧм, корӧм; серпасалӧны вӧр-валысь, пемӧсъяслысь, лэбач-пӧткалысь шыяс, а сідзжӧ мортлысь шыяс, кодъяс тӧдчӧдӧны […]

Автор: Попова Э. Н. Небӧгса йӧзӧдӧм: Ӧнія коми кыв. Морфология. Сыктывкар, 2000. Лб. 519-524. Императивнӧй (ышӧдана) сёрникосткывъяс петкӧдлӧны тшӧктӧмыслысь уна сикас рӧм ау!, ого-го!, э-э-э!, эм!, но!, но-о!, ноко!, марш!, брысь!, кыш!, шыть!, тпру!, тс-с!, ш-ш-ш!да с. в. Найӧ юксьӧны некымын чукӧр вылӧ: Тшӧктӧм, корӧм, ышӧдӧм ӧтув вежӧртаса сёрникосткывъяс: тс-с!, ш-ш-ш!, но!, но-но-но!, ноко!, нолы!, […]

Автор: Попова Э. Н. Небӧгса йӧзӧдӧм: Ӧнія коми кыв. Морфология. Сыктывкар, 2000. Лб. 519-524. Эмоциональнӧй сёрникосткывъяс петкӧдлӧны уна пӧлӧс сьӧлӧмкылӧм да этш вылысь вӧрзьӧм. а!, о!, ах!, ай!, ай-ай-ай!, ок!, ой!, о-го!, но!, но-о-о!, эх!, эк!, экма!, окма!, ойя да ойя!, ага-а!, да!, у!, у-ук!, уф!, ы-ы!, ха-ха-ха!, хи-хи-хи!, ы-гы-гы!, оть-оть-оть!, оль-льоль-оль!, ура!, тьпу!, господи!да […]

Автор: Попова Э. Н. Небӧгса йӧзӧдӧм: Ӧнія коми кыв. Морфология. Сыктывкар, 2000. Лб. 519-524. Сёрникосткыв — вежласьтӧм кывъяслӧн лексика-грамматика чукӧр, кодъяс оз лоны асшӧр ни отсасян кывъясӧн, да кодъяс отсӧгӧн сёрнитысь петкӧдлӧ ассьыс сьӧлӧмкылӧмсӧ, пытшкӧсса тӧждъяссӧ, кӧсйӧмъяссӧ, керӧм вылӧ кодӧскӧ ышӧдӧм да с. в.  Примеръяс: — Мый нӧ, ноко! . . . А-А, — нюжӧдӧ […]

Небӧгса йӧзӧдӧм: Федюнёва Г. В. Части речи // Коми язык. Энциклопедия / Отв. ред. Г. В. Федюнева. М.: Издательство ДиК, 1998. С. 548-549.   Части речи (к. кывсикасъяс) — основные лексико-грамматические разряды слов, выделяемые по наличию у них общего категориального значения (напр., предметности у существительного, признака у прилагательного, процесса у глагола), единой системы грамматических категорий […]