Коми кывтӧдӧм

Игушев Е. А.  «Коми диалектология» небӧг серти.

Кор овмӧдчис коми войтыр Луз вожӧ, ми стӧча огӧ тӧдӧй. Кыдзи юӧртӧны историкъяс,1485’ вося роч сёртӧдын казьтывсьӧны пермякъяс Луз да Вилядь юяс пӧлӧн, но абу стӧчмӧдӧма, кутшӧм сиктъясын найӧ овлӧмаӧсь. Дерт, тайӧ вӧлiны йӧзлӧн гырысь котыръяс, кодъяс овмӧдчавлӧмаӧсь Юг вом гӧгӧp. Кысянь воисны коми йӧз Луз вожӧ? Эз-ӧ вуджны Сыктыв йывсянь, ӧд Луз вожса да Сыктыв йывса войтыр оласногын да сёрниын уна ӧткодьлуныс.

Но абу налӧн став ӧткодьлуныс важ. Овъяс ӧткодьӧсь сы вӧсна, мый ХVII нэмӧ Луз йылӧ Сыктыв бокысь йӧз волывлӧмны кынӧмпӧт корсьӧм могысь, та йылысь юӧртоны важъя сёртӧдъяс. Вуджисны кӧ комияс Сыктывсянь Луз йылӧ, тайӧ вӧлi, бура важӧн нин: ХV нэмын татчӧс йӧз котыръяс вӧлiны нин асшӧр олысьясӧн. Вермас лоны, мый сыктывсаяслӧн Луза вожӧ вуджӧмыс вӧлi Х-ХI нэмъясын на, кор коми войтыр заводитiс овмӧдчавны Эжва пӧлӧн.

Тӧд вылын колӧ кутны и мӧдтор: сiйӧ жӧ 1485’вося сёртӧдас висьтавсьӧ, мый Луз бердса муясӧ пырӧны и Кобра, и Летка, и Молома йывса муяс. А тайӧ – Ятка юлӧн войвыв вожъясыс. Сiдзкӧ, позьӧ чайтны, мый Луз бердса коми войтыр важӧн кутлӧмаӧсь дзескыдджык йитӧдсо эз Сыктыв-Эжвакӧд, а веськыда вӧлi йитчӧма Кама йылын да Ятка вожын олысь перым комияскӧд, зырана комилӧн медся матыс рӧдвужыскӧд, та вӧсна и сёртӧдъясын найӧс нимтӧны Лузскӧй Пермцаӧн. ХII-ХV нэмъясын Луз дорын коми войтыр овлӧма паськыдджыка, овмӧдлӧма и Вилядь йыв, и Молома, и Летка, и Кобра юяс.

Ӧнiсӧ Луза-Летка вожса коми войтыр олӧ Абъячойын, Леткаын, Ношульын, Спаспорубын, Читаёвын, Мутничаын, Гуръевкаын, Прокопъевкаын да мукӧд гырысь да посни сиктын. Луза вожса Занулльӧ сиктысь петавлӧма тӧдчана коми гижысь, медводдза коми роман артмӧдысь Луздорса Вась /В.В.Юхнин/, кодi пыртӧма аслас небӧгъясӧ уна кыв Луза-Летка вожса сёрнисикасысь.